Verdachte periode naar 5 jaar: wat is de beste aanpak voor uw situatie?

Schenkingen bij leven gebeuren vaak om hoge erfbelasting later te vermijden. Dit is een techniek om uw nabestaanden financieel te beschermen en zo uw nalatenschap doordacht te plannen, idealiter in een ruimer financieel plan op maat. Als de verschuldigde schenkbelasting lager ligt dan de potentiële erfbelasting, zorgt een schenking bij leven voor een besparing. Deze belastingbesparing wordt nog groter wanneer u ook de heffing van schenkbelasting kan vermijden. Voor de schenking van bepaalde roerende goederen (geld, kunst, juwelen …) is dit een mogelijke piste.

In dit artikel bespreek ik wat het gevolg is van de verlenging van de verdachte periode van niet-geregistreerde schenkingen van 3 naar 5 jaar en een mogelijk alternatief voor de registratie van een schenking.

Kan u nog schenken zonder schenkbelasting?

Een schenking via notariële akte moet verplicht worden geregistreerd. De heffing van schenkbelasting is dan ook onvermijdelijk. Wel is het zo dat voor de schenking van een familiebedrijf het tarief, onder bepaalde voorwaarden, 0% bedraagt.
Roerende goederen kunnen vaak geldig geschonken worden zonder de verplichting van een notariële akte. Denk daarbij aan schenkingen via handgift, bankgift of onrechtstreekse schenkingen. Indien enkel een onderhands document wordt opgesteld als bewijs, heeft u de keuze om de schenking al dan niet te registreren:

  • Als u de onderhandse akte laat registreren, is schenkbelasting verschuldigd. Latere erfbelasting vervalt in dat geval volledig, ook als de schenker komt te overlijden binnen de vijf jaar na de schenking. 

  • Als u het onderhands document niet laat registeren, moet u geen schenkbelasting betalen. Erfbelasting zal echter wel nog verschuldigd zijn als de schenker komt te overlijden binnen de vijf jaar na de schenking.

Moet u alle schenkingen laten registreren?

Door de risicotermijn te verhogen van 3 naar 5 jaar wil de decreetgever de druk verhogen op schenkers en begiftigden om hun niet verplicht te registreren roerende schenkingen toch vrijwillig te registreren, en dus schenkbelasting te betalen. De kans is immers groter dat een schenker binnen de vijf jaar zal overlijden dan binnen de drie jaar. Uit de parlementaire voorbereidingen blijkt dat de Vlaamse regering zo hoopt om de inkomsten via de schenkbelasting te verhogen. 
Eind 2024 hebben veel schenkers alsnog een niet-geregistreerde schenking doorgevoerd om nog te kunnen genieten van de risicotermijn van drie jaar. Wellicht zullen in de praktijk voortaan wat meer schenkingen vrijwillig worden geregistreerd. Wat echter zeker is, is dat ook niet-geregistreerde schenkingen zullen blijven doorgaan. We zien dit nu al in de praktijk. In het Waalse Gewest werd overigens de verdachte periode al op 1 januari 2022 verlengd van 3 jaar naar 5 jaar. Ook daar vinden tot op heden nog steeds veel niet-geregistreerde schenkingen plaats. 
Het is dan ook zeer de vraag of het wetgevend ingrijpen door de Vlaamse decreetgever effectief veel extra belastinginkomsten zal opleveren voor de schatkist.

Een mogelijk alternatief: de overlijdensverzekering

Sommige schenkers verzekeren zich tegen het overlijdensrisico binnen de verdachte periode. In dat geval ontvangen erfgenamen bij het overlijden van de verzekerde een bedrag van de verzekeraar waarmee ze de verschuldigde erfbelasting kunnen betalen. Zo vermijdt u dus niet de heffing van erfbelasting bij een overlijden binnen de vijf jaar, maar u zorgt er wel voor dat de begiftigden een bedrag ontvangen waarmee ze de erfbelasting kunnen betalen.

In plaats van een overlijdensdekking te voorzien voor alle mogelijke oorzaken van overlijden, sluiten sommigen een zogenaamde ‘sudden death’-verzekering af. In dat geval zal de verzekeraar slechts een kapitaal uitkeren bij een plots overlijden door een beperkt aantal omschreven oorzaken. Als een schenker terminaal ziek wordt, is het in principe nog steeds mogelijk de schenking bij leven te registreren wanneer men vreest dat de schenker de termijn van 5 jaar niet zal halen. De premies voor een dergelijke verzekering liggen uiteraard lager dan bij een dekking voor alle overlijdens.

De beste optie? Laat u deskundig begeleiden

Als u uw erfgenamen niet wil belasten met torenhoge erfbelasting, onderneemt u best tijdig actie om hen financieel te beschermen. Schenken bij leven of een overlijdensdekking zijn mogelijke technieken die voor uw persoonlijk financieel plan eventueel aangewezen zijn. Wil u zeker zijn of dit de juiste weg is, dan laat u zich best deskundig begeleiden. De financiële, fiscale en juridische experten van Strategica onderzoeken samen met u wat voor u en uw erfgenamen de juiste richting is naar financiële gemoedsrust. Ze nemen uw huidige financiële en fiscale situatie onder de loep, met aandacht voor uw wensen op korte, middellange en lange termijn. Het resultaat? Een financieel plan op maat waarbij inkomen, vermogen, pensioen en successie perfect op elkaar zijn afgestemd.

Auteur

Sven Hubrecht (LinkedIn) is advocaat en heeft meer dan 20 jaar ervaring op zak inzake familiale vermogensplanning.

Foto meer weten?

Blijf geïnformeerd

Blijf op de hoogte van de actualiteit over financiële planning. Schrijf u in voor onze maandelijkse nieuwsbrief.

Ontdek meer van onze nieuwsartikels omtrent successieplanning.

foto volle zaal voordracht

Neem deel aan onze infosessies

De Strategica-experten komen regelmatig aan het woord tijdens onze gratis regionale infosessies over de verschillende domeinen van financiële planning.

Ontdek onze unieke aanpak

Een financiële planning die u écht vooruithelpt, vraagt om een unieke aanpak.