Waarom het progressievoorbehoud relevant is voor uw financieel plan

Sinds 1 januari 2025 is in het Vlaamse Gewest de ‘verdachte periode’ in de erfbelasting verlengd van drie naar vijf jaar voor niet-geregistreerde roerende schenkingen. In de praktijk is de misvatting ontstaan dat ook de termijnen voor het progressievoorbehoud in de Vlaamse schenk- en erfbelasting werden verlengd van drie jaar naar vijf jaar. Deze termijnen blijven echter behouden op drie jaar. 
Een goed begrip van het progressievoorbehoud en meer algemeen van de wetgeving inzake schenk- en erfbelasting is essentieel om de juiste strategie uit te werken voor uw persoonlijk financieel plan. 

Wat is het progressievoorbehoud precies? Dat leg ik in dit artikel uit aan de hand van twee duidelijke voorbeelden.

Het progressievoorbehoud in de Vlaamse schenkbelasting

Voor de schenking van onroerende goederen kent de Vlaamse schenkbelasting verschillende progressieve tarieven. De tarieven zijn onder meer afhankelijk van de relatie tussen de schenker en de begiftigde en de waarde van de schenking. Het tarief stijgt naarmate het bedrag waarvoor de schenkbelasting wordt berekend, toeneemt.

Het 'progressievoorbehoud' in de schenkbelasting houdt in dat de waarde van de onroerende schenkingen die plaatsvinden tussen dezelfde partijen binnen een periode van drie jaar worden samengevoegd om het toepasselijke tarief te bepalen. Het progressievoorbehoud resulteert zo in een ‘opduweffect’: de eerste schenking van een onroerend goed duwt als het ware de tweede schenking binnen een periode van drie jaar richting een hogere schijf in de schenkbelasting.

Een voorbeeld: Stel dat een vader twee onroerende goederen heeft met elk een waarde van € 150.000,00: 

1. Hij schenkt één onroerend goed ter waarde van € 150.000,00 aan zijn zoon. Enkel het laagste tarief in rechte lijn van 3% zal dan van toepassing zijn. 

2. Een maand later schenkt hij ook het andere onroerend goed ter waarde van € 150.000,00  aan diezelfde zoon. Aangezien deze schenking plaatsvindt binnen de drie jaar na de eerdere schenking, zal bij de tweede schenking ook rekening gehouden worden met de eerdere schenking om het tarief van de schenkbelasting te bepalen. Het tarief voor de tweede schenking zal dan ook 9% bedragen op de eerste schijf van € 100.000,00 en 18% op het resterende saldo van € 50.000,00.

Indien de tweede schenking pas na een periode van 3 jaar na de eerste schenking plaatsvindt, is geen progressievoorbehoud van toepassing en is ook voor de tweede schenking enkel het tarief van 3% van toepassing:

Het progressievoorbehoud in de Vlaamse erfbelasting

Wanneer een schenker binnen de drie jaar na een schenking van onroerend goed overlijdt, dan wordt de waarde van die onroerende schenking in rekening gebracht om te bepalen welke progressieve tarieven in de erfbelasting van toepassing zullen zijn op het onroerend goed in de nalatenschap.

Een voorbeeld: stel dat een dochter van haar vader een onroerend goed erft van € 150.000,00 en in de periode van drie jaar voor het overlijden van de vader kreeg deze dochter via schenking al een ander onroerend goed van € 150.000,00:

• Enkel het onroerend goed in de nalatenschap zal nog onderworpen worden aan erfbelasting. Voor de bepaling van het toepasselijk tarief in de erfbelasting wordt echter rekening gehouden met de waarde van de eerdere schenking. 

• Het tarief van 9% erfbelasting in rechte lijn zal hierdoor gelden voor de eerste € 100.000,00. Het resterende saldo van € 50.000,00 zal onderworpen worden aan het tarief van 27%.

Overlijdt de vader niet binnen de drie jaar na de schenking, dan ligt de erfbelasting bij overlijden een stuk lager:

Kan u nog volgen? Wij volgen het voor u

Het progressievoorbehoud kan dus een aanzienlijke impact hebben op de te betalen schenk- en erfbelasting. Door deze complexe regelgeving goed te interpreteren, komen u of uw erfgenamen niet voor onaangename fiscale verrassingen te staan. 
De financiële, fiscale en juridische experten van Strategica nemen dit werk uit uw handen en leggen u glashelder uit wat de beste aanpak is voor uw persoonlijke situatie. Want elke situatie is maatwerk.
Heeft u interesse in onze unieke aanpak? Contacteer ons voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek. Of neem deel aan een gratis infosessie over financiële planning in uw buurt.